بیماری هلندی چیست؟

بیماری هلندی یک مفهوم اقتصادی است که تلاش می کند رابطه بین بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی و رکود در بخش صنعت را توضیح دهد . این مفهوم بیان می دارد که افزایش درآمد ناشی از منابع طبیعی می‌تواند اقتصاد ملی را از حالت صنعتی بیرون بیاورد . بیماری هلندی اصطلاحی در اقتصاد است که متوجه کشورهایی است که استفاده نادرست از درآمدهای نفتی خود دارند . یعنی این که دولت ها برای هزینه های خود از درآمدهای نفتی استفاده کنند مثلاً با درآمدهای نفتی حقوق کارکنان خود را بدهند . در این حالت دولت دلارهای نفتی را به پول داخلی تبدیل می کند که این باعث افزایش بیش از حد نقدینگی می شود .افزایش نقدینگی منجر به تورم می‌شود و دولت برای کنترل تورم واردات کالای مصرفی را افزایش می‌دهد برای واردات ارزان دولت مجبور به ثابت نگه داشتن نرخ ارز است و با استفاده از ارز دولتی واردات گسترده انجام میدهد . واردات گسترده با ارز ارزان قیمت منجر به ورود کالای ارزان شده به تولید ضربه می زند باعث رکود می شود . دراین شرایط تولید از دست می‌رود و تورم در کشور نهادینه می‌شود . در این شرایط و هر شکلی که درآمد نفتی کاهش یابد دلار مثل یک فنر فشرده شده رها می شود و قیمتش افزایش می یابد و تورم را بیش از حد افزایش می‌دهد .اهمیت توجه به بیماری هلندی هنگامی آشکار می‌شود که بدانیم اطلاق این بیماری بر محور تجربه هلند صورت گرفته است .در اثر وقوع بیماری هلندی افزایش نرخ واقعی ارز به عنوان یکی از نشانه های بیماری هلندی رخ می دهد و این امر پیامدهایی چون انبساط واردات ،کاهش رقابت‌پذیری تولیدات داخلی ،انقباض صادرات و در نتیجه از مزیت افتادن تولید در بخش‌های قابل تجارت را به همراه دارد . چرا که تقویت افراطی نرخ ارز در اثر ورود به یکباره درآمدهای حاصل از منابع طبیعی به اقتصاد این کشورها موجب کاهش قدرت رقابت پذیری این اقتصاد ها شده و این امر تاثیرات منفی را بر تولیدات صنعتی به جای می‌گذارد . تضعیف رقابت‌پذیری فعالیت‌های تولیدی قابل معامله ،توسعه مبتنی بر نفت ،افزایش واردات و رشد اقتصادی ناپایدار مهمترین پیامدهای ناشی از ایجاد بیماری هلندی است .